Postępowanie zabezpieczające jest samodzielnym rodzajem postępowania cywilnego – nie jest więc częścią postępowania egzekucyjnego. Zgodnie z art. 730 kpc w każdej sprawie cywilnej, która podlega rozpoznaniu przez sąd bądź sąd polubowny, istnieje możliwość żądania udzielenia zabezpieczenia.

  Sąd ma możliwość udzielenia zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania bądź jego toku. Zabezpieczenie roszczenia nie ma zastosowania po uzyskaniu przez wierzyciela tytułu wykonawczego, ponieważ wierzyciel może już skierować wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Po uzyskaniu przez uprawnionego tytułu wykonawczego możliwe jest udzielenie zabezpieczenia wyłącznie, dgy ma ono na celu zabezpieczenie roszczenia o świadczenie, którego termin spełnienia jeszcze nie nastąpił.

Celem prowadzenia postępowania zabezpieczającego jest jak sama nazwa wskazuje zabezpieczenie interesów strony, która prowadzi albo zamierza prowadzić postępowania sądowe przeciwko określonemu podmiotowi (osobie fizycznej bądź prawnej). Może bowiem dojść do sytuacji w której,  pomimo posiadania korzystnego wyroku w sprawie wykonanie tego wyroku nie będzie już możliwe albo będzie mocno utrudnione. Postępowanie zabezpieczające ma na celu stworzenie warunków do  skutecznego wykonania orzeczenia sądowego w ramach postępowania egzekucyjnego. Wiąże się to również z usprawnieniem procedury dochodzenia roszczeń. 

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 28 marca 2018 r. o kosztach komorniczych opłata stosunkowa od wniosku o wykonanie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego lub europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym wynosi 5% wartości świadczenia, które ma podlegać zabezpieczeniu ( min. 150, 00 zł maks. 50 000, 00 zł.)

Jak stanowi art. 745 § 1 kpc, o kosztach postępowania zabezpieczającego sąd rozstrzyga w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, natomiast o kosztach postępowania zabezpieczającego powstałych później, rozstrzyga na wniosek strony sąd, który udzielił zabezpieczenia. Do kosztów postępowania zabezpieczającego można zaliczyć koszty sądowe, koszty związane z wykonaniem zabezpieczenia (wydatki i należności komornika, opłaty w postępowaniu wykonawczym) koszty zastępstwa prawnego oraz koszty poniesione przez jego uczestników (uprawnionego bądź obowiązanego). 

Reasumując, postępowanie zabezpieczające daje większą szansę na skuteczne postępowanie egzekucyjne, co za tym idzie większą szansę na odzyskanie swoich należności.